ΤΟΜΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ / ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ
6.4 Επικύρωση της μη τυπικής και άτυπης μάθησης
Ρυθμίσεις για την επικύρωση της μη τυπικής και άτυπης μάθησης
Η μη τυπική μάθηση ορίζεται σύμφωνα με το ν. 4763/2020 και αφορά τη μάθηση με κάποιου είδους μαθησιακή υποστήριξη που υλοποιείται μέσω προγραμματισμένων δραστηριοτήτων σε σχέση με γνωστικούς στόχους και τον χρόνο που διατίθεται για μάθηση. Μπορεί να καλύπτει προγράμματα για τη μετάδοση σχετικών με την εργασία δεξιοτήτων, τον αλφαβητισμό των ενηλίκων καθώς και τη βασική εκπαίδευση για όσους εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο.
Η άτυπη μάθηση ορίζεται σύμφωνα με το ν. 3879/2010 και αφορά στις μαθησιακές δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα εκτός οργανωμένου εκπαιδευτικού πλαισίου, σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου, στο πλαίσιο του ελεύθερου χρόνου ή επαγγελματικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Περιλαμβάνει τις κάθε είδους δραστηριότητες αυτομόρφωσης, όπως η αυτομόρφωση με έντυπο υλικό ή μέσω διαδικτύου ή με χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή ή ποικίλων εκπαιδευτικών υποδομών, καθώς και τις γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες που αποκτά το άτομο από την επαγγελματική εμπειρία του.
Ο Εθνικός Οργανισμός Πιστοποίησης Προσόντων & Επαγγελματικού Προσανατολισμού (Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π) είναι η Εθνική αρχή πιστοποίησης και επαγγελματικού προσανατολισμού, ο αρμόδιος φορέας του Ευρωπαϊκού και Εθνικού Πλαισίου Προσόντων και αναδεικνύεται σε κεντρικό πυλώνα υλοποίησης της μεταρρύθμισης στην επαγγελματική εκπαίδευση και την κατάρτιση. Ο Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. πιστοποιεί:
- Την επαγγελματική κατάρτιση των αποφοίτων Ι.Ε.Κ.
- Την εκπαιδευτική επάρκεια των εκπαιδευτών ενηλίκων
- Εκπαιδευτικά προγράμματα
- Αναπτύσσει το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων
- Αναγνωρίζει την ισοτιμία των τίτλων σπουδών έως και επιπέδου μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης
- Παρέχει υπηρεσίες συμβουλευτικής σταδιοδρομίας και επαγγελματικού προσανατολισμού
Η Επιτροπή Ισοτιμιών που λειτουργεί στον Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. έχει αρμοδιότητα την εξέταση αιτημάτων για χορήγηση ισοτιμιών τίτλων σπουδών Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, πλην αυτών της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Ισοτιμώνται τίτλοι αυτού του επιπέδου, οι οποίοι έχουν εκδοθεί από κατηργημένες σχολικές μονάδες της ημεδαπής ή ανάλογες σχολικές μονάδες του εξωτερικού.
Η ανάπτυξη του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων, όπως διατυπώνεται στο νόμο 4763/2020, εξυπηρετεί εκτός των άλλων, την καταγραφή και αναγνώριση του συνόλου των προσόντων, που αποκτώνται μέσω του τυπικού και μη τυπικού συστήματος εκπαίδευσης και κατάρτισης, καθώς και της άτυπης μάθησης.
Τέλος, ο ν. 4763/2020 θεμελιώνει την «διαπερατότητα», (οριζόντια και κάθετη κινητικότητα εντός των μαθησιακών διαδρομών), του τυπικού εκπαιδευτικού συστήματος, και η εκπαίδευση και κατάρτιση να αποτυπώνεται ως ένα μαθησιακό συνεχές με περισσότερες επιλογές για περισσότερα άτομα και για καλής ποιότητας και ανωτέρου επιπέδου σπουδές στις εκπαιδευτικές δομές.
Πληροφορίες και καθοδήγηση
Σχετικά με την επικύρωση της μη τυπικής και άτυπης μάθησης οι οδηγίες περιγράφονται στον νόμο 4763/2020 και στο Στρατηγικό Σχέδιο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης, Δια Βίου Μάθησης και Νεολαίας 2022-2024, του Κεντρικού Συμβουλίου Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης της Γενικής Γραμματείας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης, Δια Βίου Μάθησης και Νεολαίας (Γ.Γ.Ε.Ε.Κ.Δ.Β.Μ. & Ν.).
Στο Στρατηγικό Σχέδιο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης, Δια Βίου Μάθησης και Νεολαίας 2022-2024, αναφέρεται ως στρατηγικός στόχος η ενίσχυση της εξωστρέφειας σε επίπεδο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, Δια Βίου Μάθησης και Νεολαίας. Συγκεκριμένα, ο στρατηγικός στόχος αφορά «στην ευαισθητοποίηση και ενημέρωση όλης της κοινωνίας περί των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων της Ε.Ε.Κ. & Δ.Β.Μ., με στόχο την ενίσχυση της ελκυστικότητας της Ε.Ε.Κ., η οποία αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα και στη χώρα μας ώστε να καταστεί εφικτή η ανάδειξη της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης από λύση ανάγκης για λίγους, σε συνειδητή επιλογή και εργαλείο απασχόλησης για πολλούς, με σκοπό την προσέλκυση εκπαιδευομένων που συνειδητά επιλέγουν τον συγκεκριμένο δρόμο επαγγελματικής ανέλιξης και ταυτόχρονα την μετατόπιση της κοινής γνώμης για την αξία και τη συμβολή της Ε.Ε.Κ. στην κοινωνία συνολικά.».
Η ενημέρωση σε θέματα διά βίου μάθησης θα υποστηριχθεί από τη δημιουργία μιας πλατφόρμας στον ιστότοπο της Γενική Γραμματεία Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης, Δια Βίου Μάθησης και Νεολαίας (Γ.Γ.Ε.Ε.Κ.Δ.Β.Μ. & Ν.), στην οποία θα αποτυπώνονται όλα τα σχετικά προγράμματα, με θεματική ευρετηρίαση, ώστε να είναι εύκολη η αναζήτηση και εύρεση από τους ενδιαφερομένους. Η δημοσιοποίηση των δράσεων Διά Βίου Μάθησης μέσω δελτίων τύπου, δημοσιεύσεων, λογαριασμών σε κοινωνικά δίκτυα, σημείων πληροφόρησης θα συμβάλει επίσης στην ελκυστικότητα των εν λόγω προγραμμάτων. Σημαντική επίσης είναι η δημιουργία δικτύου επικοινωνίας με τους τοπικούς φορείς, οι οποίοι μπορούν να ανιχνεύσουν τις εκπαιδευτικές ανάγκες του πληθυσμού.
Σύμφωνα με το Στρατηγικό Σχέδιο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης, Δια Βίου Μάθησης και Νεολαίας 2022-2024, προβλέπεται η δημιουργία πλατφόρμας επικοινωνίας με τους άμεσα ενδιαφερόμενους και την κοινωνία. Αυτή αποσκοπεί στην ενημέρωση των:
- Σπουδαστών
- Εκπαιδευτών
- Υποψηφίων
- Αναζήτηση αρμοδίων υπηρεσιών και υποβολή αιτημάτων
- Παροχή πληροφοριών περί των εναλλακτικών διαδρομών που υπάρχουν στην Ε.Ε.Κ. και Δ.Β.Μ.
Τέλος, και σε ό,τι αφορά στην εξωστρέφεια, προβλέπεται να αξιοποιηθεί και η δικτύωση φορέων όπως ο Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. ως Εθνικό Σημείο Αναφοράς Ευρωπαϊκών Δικτύων, όπως :
- ως Εθνικό Σημείο Συντονισμού για το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προσόντων
- ως Εθνικός εταίρος στο ευρωπαϊκό δίκτυο ReferNet του CEDΕFOP – από το 2016 ο Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. λειτουργεί ως ο εθνικός εταίρος του ευρωπαϊκού δικτύου στην Ελλάδα σε ό,τι αφορά στα εθνικά συστήματα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης
- ως Εθνικό Σημείο Αναφοράς (NRP) του Ευρωπαϊκού Δικτύου για τη Διασφάλιση της Ποιότητας στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (EQAVET) – ανάπτυξη μηχανισμού διάγνωσης αναγκών εργασίας σε γνώσεις και δεξιότητες με στόχο την ανανέωση των Προγραμμάτων Σπουδών της Ε.Ε.Κ.
- ως Εθνικό Κέντρο Europass – το Europass, ένα από τα πιο γνωστά Ευρωπαϊκά εργαλεία, που δημιουργήθηκε το 2004 με σκοπό να προωθήσει την εκπαιδευτική και εργασιακή κινητικότητα σε χώρες της Ευρώπης
- ως Εθνικό Κέντρο EUROGUIDANCE της Ελλάδας – από το 2000 είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Δικτύου των Κέντρων Πληροφόρησης για τον Επαγγελματικό Προσανατολισμό Εuroguidance
Διασφάλιση ποιότητας
Ο Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. αποτελεί το εθνικό σημείο αναφοράς για την διασφάλιση της ποιότητας και εκπροσωπεί την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο για τη Διασφάλιση της Ποιότητας στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (EQAVET).
Όπως αναφέρεται και στο δίκτυο Ευρυδίκη ο Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. στοχεύει στη διασφάλιση και αναβάθμιση της ποιότητας σε ό,τι αφορά:
- Tην παροχή της μη τυπικής μάθησης: πιστοποιημένοι Φορείς και Δομές που υλοποιούν Προγράμματα μη τυπικής μάθησης με πιστοποιημένες προδιαγραφές, βάσει πιστοποιημένων Επαγγελματικών Περιγραμμάτων, και στα οποία διδάσκουν πιστοποιημένοι Εκπαιδευτές Ενηλίκων, με τη στήριξη πιστοποιημένων Στελεχών Συνοδευτικών Υπηρεσιών (Σ.Σ.Υ.) για τα άτομα κοινωνικά ευπαθών ομάδων
- Tα αποτελέσματα της μάθησης: πιστοποιημένες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες που αποκτώνται μέσω μη τυπικής και άτυπης μαθησιακής διαδρομής
- Tην παροχή υπηρεσιών επαγγελματικού προσανατολισμού και συμβουλευτικής: υπηρεσίες και εργαλεία διά βίου ανάπτυξης σταδιοδρομίας και σχολικού επαγγελματικού προσανατολισμού, με αξιοποίηση των σύγχρονων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας, ανάπτυξη μηχανισμών δικτύωσης και αναβάθμισης υπηρεσιών επαγγελματικού προσανατολισμού και συμβουλευτικής, εξατομικευμένες υπηρεσίες σε ευρύ φάσμα πληθυσμού
Η ποιότητα των προγραμμάτων που προσφέρονται στα πλαίσια της μη τυπικής μάθησης, καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από την εκπαιδευτική επάρκεια των εκπαιδευτών, την ποιότητα του εκπαιδευτικού υλικού, των εκπαιδευτικών δομών και την ύπαρξη συστήματος πιστοποίησης των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Στην κατεύθυνση αυτή κινείται και η θεσμοθέτηση με τις διατάξεις του ν. 4763/2020 συστήματος ελέγχου και εποπτείας των Κ.Δ.Β.Μ., μητρώου Κ.Δ.Β.Μ., πιστοποίησης των προγραμμάτων που προσφέρουν και επικύρωσης των μαθησιακών αποτελεσμάτων αυτών, όπως επίσης η καθιέρωση αυστηρών προδιαγραφών όσον αφορά στις εγκαταστάσεις, στις υποδομές, στο στελεχιακό δυναμικό και στους εκπαιδευτές που διδάσκουν.