4.2 Διοίκηση και διακυβέρνηση
ΤΟΜΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ / ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ
4.2 Διοίκηση και διακυβέρνηση
Διακυβέρνηση
Το εθνικό σύστημα διακυβέρνησης οργανώνεται σε δύο επίπεδα: κυβερνητικό και τοπικό.
Η κοινωνική ένταξη σε κυβερνητικό επίπεδο υλοποιείται από τα ακόλουθα:
▪ η Διεύθυνση Κοινωνικής Ένταξης και Κοινωνικής Συνοχής και η Διεύθυνση Καταπολέμησης της Φτώχειας του Γενικού Γραμματέα Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, αποτελούν τα κύρια συστατικά στοιχεία του εθνικού μηχανισμού,
▪ το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης, το Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας και Ανθρώπινου Δυναμικού και τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (πρώην Ο. Α.Ε.Δ.),
▪ Τα Υπουργεία που ασκούν κοινωνική πολιτική, με τα αντίστοιχα σημεία επαφών, όπως αυτά που ορίζονται στο άρθρο 9 του Ελληνικού Νόμου 4445/2016.
▪ την Εθνική Επιτροπή Κοινωνικής Προστασίας.
Η κοινωνική ένταξη σε τοπικό επίπεδο υλοποιείται από:
▪ τις Διευθύνσεις Κοινωνικής Πρόνοιας των Περιφερειών,
▪ τα Περιφερειακά Παρατηρητήρια Κοινωνικής Ένταξης,
▪ τις κοινωνικές υπηρεσίες των δήμων,
▪ τα Κοινοτικά Κέντρα,
▪ την Περιφερειακή Επιτροπή Διαβούλευσης,
▪ τη Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης.
Οι αρμόδιες αρχές του Ν. 4314/2014, ιδίως οι Ειδικές Υπηρεσίες της Εθνικής Συντονιστικής Αρχής, οι Επιτελικές Δομές Υπουργείων, οι Επιτροπές Παρακολούθησης και οι Διαχειριστικές Αρχές, παρέχουν τη βοήθειά τους για τη λειτουργία του εθνικού μηχανισμού, αποκλειστικά σε θέματα κοινωνικής ένταξης και κοινωνικής προστασίας.
Διατομεακή συνεργασία
Στην εισαγωγή της αιτιολογικής έκθεσης του σχεδίου νόμου «Εθνικός Μηχανισμός Συντονισμού, Παρακολούθησης και Αξιολόγησης Πολιτικών Κοινωνικής Ένταξης και Κοινωνικής Συνοχής», αναφέρεται ότι ο σχεδιασμός, η παρακολούθηση, η αξιολόγηση και ο συντονισμός της συνολικής κοινωνικής πολιτικής του κράτους για τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού σε όλες τις πτυχές και τα επίπεδα διοίκησης αποτελεί εθνική επιταγή. Η ενίσχυση της κοινωνικής προστασίας είναι επιτακτική για τον αποτελεσματικό συντονισμό και τη συνεργασία με όλες τις αρμόδιες αρχές σε κυβερνητικό και τοπικό επίπεδο, για την ενίσχυση του κοινωνικού διαλόγου μέσω συμβουλευτικών οργάνων και για την εξάλειψη κρίσιμων τομέων πολιτικής. Η παρακολούθηση, ο συντονισμός και η αξιολόγηση θα επιτρέψουν τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό της κοινωνικής προστασίας, τη διάδοση πληροφοριών, την καινοτομία και τις βέλτιστες πρακτικές, την ενίσχυση της διαφάνειας και την καταπολέμηση των σχέσεων με τους πελάτες και της διαφθοράς στον τομέα της κοινωνικής αλληλεγγύης. Ο Εθνικός Μηχανισμός επιδιώκει να εκπληρώσει τους παραπάνω σκοπούς.
Ο θεσμός και η λειτουργία του Εθνικού Μηχανισμού παρουσιάζεται ως μέτρο χρηστής διακυβέρνησης των πολιτικών κοινωνικής ένταξης και κοινωνικής προστασίας.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4445/2016:
Ο «Εθνικός Μηχανισμός Συντονισμού, Παρακολούθησης και Αξιολόγησης Πολιτικών Κοινωνικής Ένταξης και Κοινωνικής Συνοχής» (Εθνικός Μηχανισμός) ορίζεται ως ο ενιαίος οργανικός σχηματισμός, που έχει ως αντικείμενο τον σχεδιασμό, την ενημέρωση, τον συντονισμό, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση οριζόντιων συνεκτικών διεπιστημονικών πολιτικών κοινωνικής ένταξης και κοινωνικής συνοχής και ενεργεί με συνοχή μεταξύ του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και των άλλων Υπουργείων που ασκούν κοινωνική πολιτική, χωρίς να αλλάζουν τις αρμοδιότητές τους για την εφαρμογή, παρακολούθηση και αξιολόγηση της πολιτικής αυτής.
Ως «Ενιαίο Σύστημα Γεωπληροφοριών» (GIS) νοείται το πληροφοριακό σύστημα, στο οποίο ειδικά εξουσιοδοτημένοι υπάλληλοι της Γενικής Διεύθυνσης Πρόνοιας του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης εισάγουν δεδομένα, αναφορές και στατιστικά στοιχεία που αφορούν την κοινωνική ένταξη, τις πολιτικές προστασίας και κοινωνικής συνοχής με στόχο την παρακολούθηση των κοινωνικών πολιτικών, των προτεραιοτήτων της Εθνικής Στρατηγικής για την Κοινωνική Ένταξη (NSRC) και την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των σχετικών παρεμβάσεων σε κυβερνητικό και τοπικό επίπεδο.
Με βάση τα παραπάνω, αναγνωρίζεται ότι η λειτουργία του Εθνικού Μηχανισμού αποτελεί σημαντικό και κρίσιμο βήμα στην προσπάθεια βελτίωσης του συντονισμού φορέων και δράσεων στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής (σχεδιασμός, παρακολούθηση και αξιολόγηση). Η αναβάθμιση προς αυτή την κατεύθυνση θα υποστηριχθεί στο πλαίσιο της νέας στρατηγικής, όπως παρουσιάζεται αναλυτικά στο Σχέδιο Δράσης.
Η αναβάθμιση καθορίστηκε με βάση τις ακόλουθες ανάγκες:
-Ένταξη των αλλαγών που προέκυψαν από τις αλλαγές αρμοδιοτήτων στους εμπλεκόμενους φορείς, και από κενά σε θέματα συντονισμού και παρακολούθησης της υλοποίησης των δράσεων σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο,
-Εξειδίκευση των διαδικασιών καθώς και ανάλυση των ροών πληροφοριών μεταξύ των φορέων, παράλληλα με τον καθορισμό του περιεχομένου τους και τα χρονικά ορόσημα ανταλλαγής τους για τη βελτίωση της παρακολούθησης,
-Συντονισμός διαφορετικών φορέων που εμπλέκονται σε κοινές δράσεις, μείωση του κατακερματισμού και βελτίωση της συνέργειας στην υλοποίηση των σχετικών δράσεων, με βάση πάντα τις αρμοδιότητες του κάθε φορέα,
-Αναβάθμιση και ολοκλήρωση της υποστηρικτικής ψηφιακής υποδομής καθώς και ανάπτυξη ψηφιακών εργαλείων που υποστηρίζουν τον συντονισμό, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση της στρατηγικής,
-Αναβάθμιση της λειτουργίας των συμβουλευτικών οργάνων.