ΤΟΜΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ / ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ

4.6 Πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες

Στέγαση

Η αυτονομία της στέγασης είναι σημαντική με διάφορους τρόπους: συμβαδίζει με ρόλους ενηλίκων, όπως η διαχείριση ενός νοικοκυριού χωρίς την υποστήριξη τρίτων (γονέων). Είναι συνήθως προϋπόθεση για τη δημιουργία μιας πιο σταθερής σχέσης ή ακόμα και για τη δημιουργία μιας νέας οικογένειας, είναι ένα σημαντικό γεγονός σε συμβολικό επίπεδο, καθώς υποδηλώνει μια σημαντική αλλαγή στη σχέση μεταξύ παιδιών και γονέων. Επίσης, όταν οι νέοι δεν έχουν τα απαραίτητα μέσα για να αποκτήσουν στεγαστική αυτονομία, αν και θα ήθελαν, μπορεί να χάσουν σημαντικές ευκαιρίες εργασίας ή ευκαιρίες εκπαίδευσης που θα απαιτούσαν μεγαλύτερη κινητικότητα από την πλευρά τους. Τέλος, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το ελληνικό Σύνταγμα «η απόκτηση στέγης από όσους τη στερούνται ή που στεγάζονται ανεπαρκώς αποτελεί αντικείμενο ειδικής μέριμνας του Κράτους» (Σύνταγμα 1975, Αρ. 21, Παρ. 4). Με άλλα λόγια, το κράτος πρέπει να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα – σε νομοθετικό, διοικητικό και οικονομικό επίπεδο – για να εξασφαλίσει πρόσβαση σε επαρκή στέγαση για όλες τις ευάλωτες και περιθωριοποιημένες ομάδες, καθώς και για όλους όσους έχουν πληγεί από φυσικές ή άλλες καταστροφές (πλημμύρες, σεισμοί κ.λπ.).

Η Νεολαία 17-27, Στρατηγικό Πλαίσιο για την Ενδυνάμωση των Νέων (Youth 17-27, Strategic Framework For The Empowerment of Youth) έχει ορίσει τους ακόλουθους στόχους που σχετίζονται με την κοινωνική ένταξη των νέων:

Στόχος 1.5: Διασφάλιση πρόσβασης σε ένα αξιοπρεπές και επαρκές σπίτι

1.5.1: Εφαρμογή μέτρων για τη στήριξη της ενοικίασης κατοικιών για φοιτητές καθώς και για ευάλωτες ομάδες νέων (π.χ. άνεργοι, ανάπηροι, μετανάστες, Ρομά κ.λπ.).

1.5.5: Βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης νεαρών κρατουμένων.

1.5.7: Περισσότερα μέτρα για την αντιμετώπιση των αστέγων και την υποστήριξη των αστέγων.

Δείκτες Παρακολούθησης

• Ο αριθμός των νέων που επωφελούνται και το ύψος των κρατικών δαπανών για μέτρα στήριξης ενοικιαζόμενων κατοικιών
• Ο αριθμός των διαθέσιμων φοιτητικών δωματίων ή/και ο αριθμός των ευεργετών φοιτητών
• Διενέργεια ερευνών αξιολόγησης -σε ετήσια και υποχρεωτική βάση-, οι οποίες θα μετρούν τον βαθμό ικανοποίησης των φοιτητών σε σχέση με τις συνθήκες διαβίωσής τους στις εστίες.
• Ο αριθμός των νέων ζευγαριών που επωφελούνται από την εφαρμογή της στεγαστικής πολιτικής και των μέτρων στήριξης της οικογενειακής ζωής, καθώς και το ύψος των σχετικών κρατικών δαπανών

Κοινωνικές υπηρεσίες

Σύμφωνα με το Νεολαία 17-27, Στρατηγικό Πλαίσιο για την Ενδυνάμωση των Νέων (Youth 17-27, Strategic Framework For The Empowerment of Youth), είναι γεγονός ότι στις σύγχρονες κοινωνίες υπάρχουν σημαντικές διαφορές στον τρόπο με τον οποίο οι νέοι απολαμβάνουν μια σειρά κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών αγαθών. Στην πραγματικότητα, ένα σημαντικό μέρος του νέου πληθυσμού σήμερα βιώνει σοβαρό κοινωνικό αποκλεισμό με άνισες ευκαιρίες σε διάφορους τομείς, όπως η εκπαίδευση, η αγορά εργασίας και, γενικότερα, η αξιοπρεπής διαβίωση.

Η κοινωνική ένταξη σημαίνει επίσης ότι οι ευάλωτες ομάδες και τα άτομα αποκτούν περισσότερες ευκαιρίες να συμμετέχουν σε διαδικασίες λήψης αποφάσεων για θέματα που επηρεάζουν τη ζωή τους, ενώ ταυτόχρονα αποκτούν πρόσβαση στα θεμελιώδη δικαιώματα.

Μεταξύ των νέων που είναι πιο πιθανό να είναι κοινωνικά αποκλεισμένοι είναι οι ακόλουθες κατηγορίες:

• Νέοι με αναπηρίες ή χρόνιες παθήσεις.
• Νεολαία στα όρια της φτώχειας.
• Νέοι άστεγοι.
• Νέοι μετανάστες, καθώς και νέοι αιτούντες άσυλο και αποδέκτες διεθνούς προστασίας.
• Νέοι Ρομά.
• Νέοι με προβλήματα εθισμού.
• Νεαροί παραβάτες, κρατούμενοι και αποφυλακισμένοι.
• Νεαρά θύματα εμπορίας ανθρώπων
• Νέοι που επιδίδονται σε βίαιη ή και ριζοσπαστική (αντιδημοκρατική) συμπεριφορά.
• Νέοι που αντιμετωπίζουν πολλαπλές μορφές διακρίσεων λόγω φύλου, φυλής, εθνικότητας ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας, σεξουαλικού προσανατολισμού κ.λπ.
• Συγκεκριμένες κατηγορίες νεαρών γυναικών (όπως ανήλικες μητέρες).
• Νέοι που δεν βρίσκονται στην εκπαίδευση, στην κατάρτιση ή στο εργατικό δυναμικό

Είναι κατανοητό ότι για την πρόληψη και αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού των παραπάνω ευάλωτων ή/και μειονεκτούντων ομάδων απαιτείται ολοκληρωμένη προσέγγιση με οριζόντιες και συντονισμένες παρεμβάσεις στα πρώτα

στάδια, ώστε να αποφευχθούν μη αναστρέψιμες καταστάσεις.

Στο πλαίσιο του στρατηγικού πλαισίου έχουν τεθεί οι ακόλουθοι επιμέρους στόχοι που σχετίζονται με την κοινωνική ευημερία των νέων:

Υποστόχος 6.1: Διασφάλιση ίσων ευκαιριών για νέους με αναπηρίες ή χρόνιες παθήσεις

Υποστόχος 6.2: Καταπολέμηση των διακρίσεων σε βάρος των νέων ανεξαρτήτως φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου.

Υποστόχος 6.3: Διασφάλιση ίσων δικαιωμάτων για τους νέους με θρησκευτικό ή πολιτιστικό υπόβαθρο, τους μετανάστες και τους αιτούντες άσυλο.

Υποστόχος 6.4: Μείωση των επιπέδων βίας, εκφοβισμού, παραβατικότητας και βίαιης (αντιδημοκρατικής) ριζοσπαστικοποίησης των νέων και βελτίωση της μεταχείρισης των παραβατών νέων

Υποστόχος 6.5: Υποστήριξη νέων σε κίνδυνο και σε αντίξοες συνθήκες.

Φροντίδα υγείας

Το Νεολαία 17-27, Στρατηγικό Πλαίσιο για την Ενδυνάμωση των Νέων (The Youth 17-27, Strategic Framework For The Empowerment of Youth), που υποστηρίζει την υγεία και την ευημερία των νέων, τονίζει έξι βασικούς τομείς:

1. Την προαγωγή της ψυχικής και σεξουαλικής υγείας, του αθλητισμού, της σωματικής δραστηριότητας και ενός υγιεινού τρόπου ζωής.
2. Την πρόληψη και θεραπεία τραυματισμών, διατροφικές διαταραχές, εθισμοί και κατάχρηση ουσιών
3. Τη διατροφική εκπαίδευση
4. Την προώθηση συνεργασιών μεταξύ σχολείων, συμβούλων νεολαίας, επαγγελματιών υγείας και αθλητικών οργανώσεων
5. Τις δομές υγειονομικής περίθαλψης νέων,
6. Την ευαισθητοποίηση των νέων για τον αθλητισμό ως εργαλείο για την προώθηση της ομαδικής εργασίας, της διαπολιτισμικής μάθησης και του αισθήματος ευθύνης.

Προκειμένου οι νέοι να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους και να διατηρήσουν, στην ενήλικη ζωή τους, τις συνήθειες ενός υγιεινού τρόπου ζωής, πρέπει να τους βοηθήσουμε να έχουν καλή σωματική και ψυχική υγεία και να είναι κοινωνικά και συναισθηματικά ανθεκτικοί. Δίνοντας έμφαση, από την εφηβεία, την πρόληψη και τη βελτίωση της ποιότητας της φροντίδας, δημιουργούμε εκείνες τις συνθήκες που θα επιτρέψουν στους νέους να είναι υγιείς και να έχουν καλή ποιότητα ζωής.

Ταυτόχρονα, συμβάλλουμε στη δημιουργία υποστηρικτικών συνθηκών για τους νέους ενισχύοντας διαπροσωπικές, αρμονικές και ισότιμες σχέσεις, με ιδιαίτερη έμφαση στον σεβασμό και την εκτίμηση της προσωπικότητάς τους. Οι ακόλουθοι υποστόχοι σχετίζονται με την έννοια της στρατηγικής:

Υποστόχος 4.1: Η παροχή υπηρεσιών υγείας (προαγωγή υγείας, πρόληψη ασθενειών και κλινική περίθαλψη) στη βάση της ίσης και καθολικής πρόσβασης σε όλους τους νέους που ζουν στη χώρα μας.

Υποστόχος 4.2: Ενθαρρύνετε τους νέους να είναι σε καλή φυσική κατάσταση και να έχουν έναν υγιεινό τρόπο ζωής.

Υποστόχος 4.3: Πρόσβαση και βελτίωση των υπηρεσιών φροντίδας ψυχικής υγείας των νέων ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής τους.

Υποστόχος 4.4: Ενίσχυση της κοινωνικής και συναισθηματικής υγείας των νέων.

Χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες

Σύμφωνα με την Εθνική Στρατηγική για την Κοινωνική Ένταξη και τη Μείωση της Φτώχειας, η οποία δημοσιεύτηκε το 2021, υπάρχουν μερικά ενδιαφέροντα μέτρα που διερευνούν τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες.

Προτεραιότητες πολιτικής: Πρόσβαση σε επαρκείς πόρους

Στόχοι Κοινωνικής Ένταξης: Καταπολέμηση του κινδύνου της φτώχειας και του προβλήματος των αστέγων, πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή στέγαση.

Προάσπιση κατά των διακρίσεων και πρόληψη του κοινωνικού αποκλεισμού

Ενίσχυση των Μηχανισμών Οικογενειακής Προστασίας και Πρόληψη και Καταπολέμηση της Παιδικής Φτώχειας

Μέτρο 1.1.11: Οικονομική στήριξη φοιτητών

1.1.11.3 Πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας για εργατικούς μαθητές από κοινωνικά ευπαθείς ομάδες.

Το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ), στο πλαίσιο της Πράξης «Πρόγραμμα Οικονομικής Βοήθειας για επιμελείς φοιτητές που ανήκουν σε Ευπαθείς Κοινωνικές Ομάδες (ακαδημαϊκό έτος 2019-2020) και κατ’ εφαρμογή του Κανονισμού του Προγράμματος, ανακοίνωσε 2.150 προπτυχιακές υποτροφίες σε επιμελείς φοιτητές που φοιτούν σε ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας και ανήκουν σε ευπαθείς και άλλες κοινωνικές ομάδες.

Οι υποψήφιοι, για να αξιολογηθούν για την υποτροφία, έπρεπε να πληρούν προϋποθέσεις όπως:

α) Ο υποψήφιος θα πρέπει να είναι ορφανός και από τους δύο γονείς, εκτός εάν είναι άνω των 25 ετών.

β) Ο Υποψήφιος θα πρέπει να έχει τρία ή περισσότερα τέκνα και να ήταν εξαρτώμενο μέλος της οικογένειας.

γ) Ο Υποψήφιος θα πρέπει να είναι εξαρτώμενο τέκνο μονογονέα.

δ) Ο υποψήφιος θα πρέπει να είναι Έλληνας πολίτης και μέλος της Μουσουλμανικής Μειονότητας της Θράκης.

ε) Ο υποψήφιος θα πρέπει να είναι Ρομά.

στ) Ο υποψήφιος θα πρέπει να είναι πρόσφυγας.

ζ) Ο υποψήφιος θα πρέπει να έχει αναπηρία τουλάχιστον 50% κατά το ακαδημαϊκό έτος 2019-2020.

Διασφάλιση ποιότητας

Το συντονιστικό διοικητικό όργανο συντονισμού και παρακολούθησης της Νεολαίας 17-27, το Στρατηγικό Πλαίσιο για την Ενδυνάμωση των Νέων (Youth 17-27, Strategic Framework For The Empowerment of Youth) είναι η Γενική Γραμματεία Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης, Δια Βίου Μάθησης και Νεολαίας και αναλαμβάνει τις ακόλουθες αρμοδιότητες:

• Αναπτύσσει την Εθνική Στρατηγική για την Εφαρμογή της Πολιτικής για τη Νεολαία.
• Συμβουλεύεται τα ενδιαφερόμενα μέρη.
• Καταγράφει τα αποτελέσματα των διαβουλεύσεων.
• Προβαίνει σε συστάσεις σε επίπεδο νομοθετικής ή ήπιας πολιτικής.
• Επιβεβαιώνει και, εάν χρειάζεται, παρεμβαίνει στις αποφάσεις, τις οδηγίες και τις ενέργειες των υπουργείων για την ανάπτυξη δυνητικά απαραίτητων συνεργειών και τη διασφάλιση της ευθυγράμμισης με τους στόχους της Στρατηγικής «Νεολαία ’17-27».
• Παρακολουθεί και αξιολογεί, σε συνεργασία με τα υπουργεία, τα αποτελέσματα της εφαρμογής των πολιτικών με βάση τους δείκτες που έχουν καθοριστεί.
• Παρακολουθεί και συμμετέχει στην ανάπτυξη και εφαρμογή εθνικών, ευρωπαϊκών και διεθνών πολιτικών για τη νεολαία.
• Εκπροσωπεί την κυβερνητική πολιτική σε θέματα νεολαίας σε θεσμούς και επιτροπές διεθνών και ευρωπαϊκών οργανισμών (ΕΕ, Συμβούλιο της Ευρώπης, ΟΗΕ, UNESCO κ.λπ.) και αναπτύσσει συνέργειες με παρόμοιους φορείς σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.
• Συντάσσει την ετήσια έκθεση προόδου για θέματα νεολαίας.
• Συμμετέχει και συντονίζει το νεοσύστατο όργανο διυπουργικής συνεργασίας για την επικαιροποίηση της Στρατηγικής «Νεολαία ’17 -27».

Ο ποιοτικός έλεγχος της Εθνικής Στρατηγικής για την Κοινωνική Ένταξη και τη Μείωση της Φτώχειας 2021 διενεργείται από τον εθνικό μηχανισμό. Ο σχεδιασμός, η ενημέρωση, η παρακολούθηση, η αξιολόγηση και ο συντονισμός της συνολικής κοινωνικής πολιτικής του κράτους για τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού σε όλες τις πτυχές και τα επίπεδα διοίκησης είναι εθνική επιταγή. Η ενίσχυση της κοινωνικής προστασίας είναι επιτακτική για τον αποτελεσματικό συντονισμό και τη συνεργασία με όλους τους αρμόδιους φορείς σε κυβερνητικό και τοπικό επίπεδο, για την ενίσχυση του κοινωνικού διαλόγου μέσω συμβουλευτικών οργάνων και για την εξάλειψη κρίσιμων τομέων πολιτικής.

Η παρακολούθηση, ο συντονισμός και η αξιολόγηση θα επιτρέψουν τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό της κοινωνικής προστασίας, τη διάδοση πληροφοριών, την καινοτομία και τις βέλτιστες πρακτικές, την ενίσχυση της διαφάνειας και την καταπολέμηση των σχέσεων με τους πελάτες και της διαφθοράς στον τομέα της κοινωνικής αλληλεγγύης. Οι παραπάνω στόχοι επιδιώκονται από τον εθνικό μηχανισμό, ο οποίος περιγράφεται αναλυτικά στην ενότητα: 4.2 Διοίκηση και διακυβέρνηση.

Πίσω στον Τομέα Κοινωνική Ένταξη