ΤΟΜΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ / ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΕΥΕΞΙΑ
Η διάδοση και υιοθέτηση υγιεινών συνηθειών αποτελεί καθοριστικό παράγοντα προάσπισης της ατομικής υγείας, καθώς και βασικό συντελεστή προαγωγής της Δημόσιας Υγείας.
Με την υπ. αριθμ. πρωτ. ΓΠ/οικ.146/29.12.2020 Υπουργική Απόφαση «Καθορισμός Στρατηγικών Στόχων του Υπουργείου Υγείας έτους 2021», ορίστηκε ως 2ος Στρατηγικός Στόχος «Υγεία και ευημερία για όλους, σε όλες τις ηλικίες» με Άξονες Παρέμβασης τους κάτωθι:
Σύμφωνα με την ως άνω Υπουργική Απόφαση καθορίζεται ως στρατηγική η «Πρωτογενής Πρόληψη – Παρεμβάσεις και τις ενέργειες που στοχεύουν στη μείωση της συχνότητας εμφάνισης νοσημάτων, αναπηριών ή βλαβών και πραγματοποιούνται πριν από την εμφάνιση αυτών.”
Συγκεκριμένα:
α) Υλοποίηση του Εθνικού Προγράμματος Προαγωγής της Σωματικής Άσκησης και της Υγιεινής Διατροφής (ΕΠΠΣΑΥΔ) για τον έλεγχο και τη διαχείριση των παραγόντων κινδύνου, που σχετίζονται με την κακή διατροφή και την έλλειψη της σωματικής άσκηση.
β) Υλοποίηση του Εθνικού Προγράμματος Αντιμετώπισης του Αλκοόλ (ΕΠΑΑ) και την ενίσχυση των προστατευτικών παραγόντων, που επιδρούν στην επίπτωση της συγκεκριμένης διαταραχής.
γ) Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών (ΕΠΕΜΒ), το οποίο απευθύνεται σε ειδικές και ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, παιδιά, ανηλίκους και ενήλικες, μετακινούμενους πληθυσμούς και πληθυσμούς που βρίσκονται σε κίνδυνο.
δ) Παρεμβάσεις πρόληψης ψυχοκοινωνικών προβλημάτων και προαγωγή της ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων.
ε) Παροχή οδοντιατρικής φροντίδας, με έμφαση στην προληπτική οδοντιατρική, σε όλα τα παιδιά και εφήβους ηλικίας 6-18 ετών.
στ) Εθνικό Πρόγραμμα Προ-συμπτωματικού Ελέγχου (ΕΠΠΕ), στον γενικό πληθυσμό για την πρώιμη ανίχνευση νοσημάτων υψηλού επιπολασμού.
ζ) Εθνικό Πρόγραμμα Συστηματικού Προγεννητικού και Περιγεννητικού Ελέγχου (ΕΠΠΓΕ), το οποίο απευθύνεται στον πληθυσμό για την προάσπιση της υγείας του κατά την προγεννητική και περιγεννητική περίοδο.
Το Εθνικό Σχέδιο για τη Δημόσια Υγεία προβλέπει συγκεκριμένες δράσεις για την ενθάρρυνση υγιεινού τρόπου ζωής και υγιεινής διατροφής για τους νέους.
Αναλυτικά:
Η Εθνική Επιτροπή Διατροφικής Πολιτικής, κατέθεσε αρμοδίως τον Νοέμβριο 2019 «Σχέδιο Εθνικής Διατροφικής Πολιτικής» για τη βελτίωση των διατροφικών συνηθειών του Ελληνικού πληθυσμού. Το εν λόγω Σχέδιο διαμορφώνεται σε 3 βασικούς άξονες, περιλαμβάνοντας προτάσεις δράσεων, που αποτελούν προτεραιότητες και της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις διατροφικές συνήθειες.
– Διατροφικές συστάσεις για υγιή πληθυσμό και ειδικές πληθυσμιακές ομάδες (βρέφη, παιδιά, εφήβους, εγκύους, θηλάζουσες, άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω) καθώς και συστάσεις για την εισαγωγή στερεών τροφών στον 1ο χρόνο της ζωής
– Εκπροσώπηση της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Υγείας σε Ομάδα Εργασίας της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛ.ΣΤΑΤ.), που διαμόρφωσε το ερωτηματολόγιο της Έρευνας Υγείας 2019, στην οποία συμπεριλήφθηκε για πρώτη φορά ερωτηματολόγιο εκτίμησης της προσκόλλησης του πληθυσμού στην Μεσογειακή Διατροφή. – Δημιουργία και αποστολή ειδικού ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου για τη συλλογή στατιστικών στοιχείων, που αφορούν στην διατροφή των παιδιών στους δημόσιους και ιδιωτικούς βρεφικούς, βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς
– Συνεχή συνεργασία με εποπτευόμενους αλλά και συναρμόδιους δημόσιους φορείς, όπως το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, ο ΕΦΕΤ και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, εκπαιδευτικά ερευνητικά ιδρύματα, τον ΣΕΒΤ (Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων) και επαγγελματικούς φορείς (Πανελλήνιος Σύλλογος Διαιτολόγων – Διατροφολόγων, Ένωση Διαιτολόγων-Διατροφολόγων Ελλάδος)
– Την πραγματοποίηση δράσεων ενημέρωσης και εκπαίδευσης των μαθητών αναφορικά με τη διατροφή στο σχολικό περιβάλλον, κατά το σχολικό έτος 2019-2020, και την έκδοση ενημερωτικών φυλλαδίων αναφορικά με το υγιεινό κολατσιό και υλοποίηση θεματικού άξονα – παρέμβασης με θέμα «Διατροφική Αγωγή» αλλά και «Άσκηση – Δραστηριότητα – Παιχνίδι στη ζωή του παιδιού και του εφήβου» στο πλαίσιο του μαθήματος «Αγωγή Υγείας».
– Εισήγηση για τις προδιαγραφές των τροφίμων, που παρέχονται στο Πρόγραμμα «Σχολικά Γεύματα» του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Τα προτεινόμενα διαιτολόγια, που βασίζονται στο μεσογειακό διατροφικό πρότυπο και ανταποκρίνονται στις εθνικές διατροφικές συστάσεις εγκρίθηκαν από την Εθνική Επιτροπή Διατροφικής Πολιτικής.
– την εφαρμογή εκπαιδευτικών προγραμμάτων κυρίως στα σχολεία για τις βλαπτικές συνέπειες της επιβλαβούς κατανάλωσης αλκοόλ, με τη συνεργασία του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ), o την εντατικοποίηση ελέγχων στα σημεία διάθεσης αλκοόλ ιδίως ως προς κάθε πράξη παράνομης διάθεσης σε ανηλίκους,
– την διατύπωση προτάσεων επικαιροποίησης και αυστηροποίησης των κυρώσεων για τις παραβάσεις, που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία,
– την ενίσχυση των κέντρων απεξάρτησης και την εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του πληθυσμού με έμφαση στους ανηλίκους, τους οδηγούς και τις εγκύους,
– την διαμόρφωση δομών τηλεφωνικής υποστήριξης και επικοινωνίας ως προς την εξάρτηση από το αλκοόλ, και τέλος
– την εφαρμογή παρεμβάσεων με επίκεντρο τους ανηλίκους, τις εγκύους και άτομα με προβληματική συμπεριφορά, που σχετίζεται με την αλόγιστη κατανάλωση αλκοόλ καθώς και παρεμβάσεων για την ορθή οδική συμπεριφορά.
Η Αγωγή Υγείας στα σχολεία στην Ελλάδα είναι µία κατεξοχήν διαθεματική δραστηριότητα, η οποία συμβάλλει στην αναβάθμιση της σχολικής ζωής και στη σύνδεση του σχολείου µε την κοινωνική πραγματικότητα. Σκοπός της Αγωγής Υγείας είναι η προάσπιση, η βελτίωση και η προαγωγή της ψυχικής και σωματικής υγείας και της κοινωνικής ευεξίας των μαθητών, αφενός µε την ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων τους και της κριτικής τους σκέψης, αφετέρου µε την αναβάθμιση του κοινωνικού και φυσικού περιβάλλοντός τους. Γενικοί στόχοι της Αγωγής Υγείας είναι η προάσπιση και η προαγωγή της ψυχικής και σωματικής υγείας και της κοινωνικής ευεξίας. Η πρόληψη του αποκλεισμού των νεαρών ατόμων από την κοινωνία και την αγορά εργασίας. Η ανάπτυξη δεξιοτήτων και η διαμόρφωση ατόμων µε κριτική στάση. Η μείωση της σχολικής αποτυχίας και της πρόωρης εγκατάλειψης της υποχρεωτικής εκπαίδευσης.
Οι βασικοί άξονες γνωστικού περιεχομένου είναι οι κάτωθι:
Currently, there are no top-level guidelines, programmes projects or initiatives facilitating or relying on peer-to-peer education
Το Εθνικό Πρόγραμμα Προαγωγής της Σωματικής Άσκησης και της Υγιεινής Διατροφής (ΕΠΠΣΑΥΔ) εισάγει συμπράξεις για τον έλεγχο και τη διαχείριση των παραγόντων κινδύνου, που σχετίζονται με την κακή διατροφή και την έλλειψη της σωματικής άσκησης.
α) Βασικοί άξονες εφαρμογής του παρόντος προγράμματος ως προς την προαγωγή της υγιεινής διατροφής είναι:
β) η υποβολή προτάσεων για την υλοποίηση σχετικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων κατά προτεραιότητα σε εκπαιδευτικούς παιδιών σχολικής και προσχολικής ηλικίας, με τη συνεργασία του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ),
γ) η συνεργασία της Πολιτείας με τη βιομηχανία τροφίμων για τη βελτίωση της σύστασης κατά την παραγωγή τυποποιημένων βιομηχανικών τροφών, με στόχο τη μείωση προσθήκης άλατος, σακχάρων, κορεσμένων λιπαρών οξέων και βιομηχανικώς παραγομένων trans λιπαρών οξέων,
δ) η υποβολή προτάσεων για την εφαρμογή παρεμβατικών προγραμμάτων για τη βελτιστοποίηση των χώρων και των όρων άθλησης στο σχολικό περιβάλλον, με τη συνεργασία του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ),
ε) η συνέργεια με τους ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού ως προς την υποστήριξη προγραμμάτων άθλησης στις κατά τόπους αθλητικές εγκαταστάσεις, καθώς και η διαμόρφωση προγραμμάτων άθλησης για όλες τις ηλικιακές ομάδες του πληθυσμού, στ) η ανάληψη κοινής δράσης με το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων και το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού για την παροχή πρόσθετων κινήτρων άθλησης στις υποδομές κάθε βαθμίδας εκπαίδευσης.
O Οργανισμός Κατά των Ναρκωτικών υλοποίησε την πρώτη συστηματική προσπάθεια εφαρμογής πολιτικής πρόληψης στη χώρα.
Στην Πρόληψη, ο ΟΚΑΝΑ έχει αναπτύξει σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τοπικούς φορείς, ένα δίκτυο Κέντρων Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας σε όλη την επικράτεια.
Σε αυτό το πλαίσιο, σήμερα εποπτεύει επιστημονικά και αξιολογεί τα προγράμματα και τις δράσεις που εφαρμόζονται στα 75 Κέντρα Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας.
Τα Κέντρα Πρόληψης στοχεύουν:
O Συμβουλευτικός Σταθμός και η Τηλεφωνική Γραμμή για το HIV/AIDS, τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα και τις Ηπατίτιδες, αποτέλεσε την πρώτη κρατική δομή που δημιουργήθηκε στην χώρα με στόχο την προώθηση της πρόληψης με παροχή ενημέρωσης και συμβουλευτικής στο γενικό πληθυσμό, καθώς και ψυχοκοινωνικής στήριξης των ατόμων που ζουν με τον HIV.
Ο Σ.Σ. και η Τ.Γ. αποτελούν ενιαία υπηρεσία, με κοινή επιστημονική προσέγγιση και στόχους. Κύριο αντικείμενο τους είναι η εξειδικευμένη ψυχοκοινωνική παρέμβαση σε θέματα HIV/AIDS και άλλων ΣΜΝ (Σεξουαλικά Μεταδιδόμενων Νοσημάτων), με στόχο την έγκαιρη και αποτελεσματική πρόληψη, καθώς και την κατάλληλη αντιμετώπιση των ποικίλων ψυχολογικών και κοινωνικών αναγκών των HIV οροθετικών ατόμων, των ατόμων του περιβάλλοντός τους, αλλά και του κοινού γενικότερα, με απώτερο στόχο την διαφύλαξη και προαγωγή της υγείας.
Το Υπουργείο Υγείας έφερε στη δημοσιότητα την «Εθνική Στρατηγική και Σχέδιο Δράσης κατά του Καπνίσματος 2019-2023 – η Υγεία μας ενώνει», το οποίο στοχεύει στην ανάσχεση και εξάλειψη του φαινόμενου του καπνίσματος στην Ελλάδα και θέτει συγκεκριμένους στόχους και μετρήσιμους δείκτες αποτελεσματικότητας.
Άξονες Προτεραιότητας της ως άνω Εθνικής Στρατηγικής είναι: