ΤΟΜΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ / ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΕΥΕΞΙΑ
7.5 Ψυχική υγεία
Εθνική στρατηγική(ές)
Στην Ελλάδα από τον Φεβρουάριο του 2023 υπάρχει το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ψυχική Υγεία. Το σχέδιο αναπτύσσεται σε 10 Άξονες Παρεμβάσεων.
1ος ΑΞΟΝΑΣ: Ολοκλήρωση της κατάργησης της ιδρυματικής περίθαλψης, κατάργηση των Τμημάτων Χρονίων Ασθενών στα εναπομείναντα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία του ΕΣΥ, με παράλληλη ανάπτυξη υπηρεσιών για άτομα με νόσο Αλτσχάϊμερ και συναφείς διαταραχές καθώς και ανάπτυξη της Ψυχογηριατρικής.
2ος ΑΞΟΝΑΣ: Περαιτέρω ανάπτυξη και ολοκλήρωση του κοινοτικού δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, δίνοντας έμφαση στην πρόληψη με ταυτόχρονη ενσωμάτωση των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας στην ΠΦΥ, με αξιοποίηση των σύγχρονων ψηφιακών τεχνολογιών.
3ος ΑΞΟΝΑΣ: Ολοκλήρωση του δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας για παιδιά και εφήβους, με έμφαση στην πρόληψη, συμπεριλαμβάνοντας ειδική πρόβλεψη για άτομα με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές.
4ος ΑΞΟΝΑΣ: Μεταρρύθμιση των ιατροδικαστικών ψυχιατρικών υπηρεσιών από ιδρυματικές σε κοινοτικές υπηρεσίες και Ανάπτυξη Μονάδων Ψυχιατρικής Εντατικής Θεραπείας.
5ος ΑΞΟΝΑΣ: Ολοκλήρωση και ενίσχυση του πανελλαδικού δικτύου των Κοινωνικών Συνεταιρισμών Περιορισμένης Ευθύνης (ΚοιΣΠΕ).
6ος ΑΞΟΝΑΣ: Καθολική εφαρμογή της τομεοποίησης σε όλη την επικράτεια, λαμβάνοντας υπόψη όλους τους πυλώνες παροχής Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (Δημόσιο και Ιδιωτικό Τομέα, ΑμΚΕ), διασφάλιση της ποιότητας και της ασφάλειας των Ληπτών Ψυχικής Υγείας και προώθηση της έρευνας και κατάρτισης στην ψυχική υγεία.
7ος ΑΞΟΝΑΣ: Μείωση του αριθμού των ακούσιων νοσηλειών στο μέσο όρο της ΕΕ.
8ος ΑΞΟΝΑΣ: Ενίσχυση της ένταξης ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας στην αγορά εργασίας και ανάπτυξη προγραμμάτων για την προστασία της ψυχικής υγείας των εργαζομένων.
9ος ΑΞΟΝΑΣ: Προστασία των δικαιωμάτων των ψυχικά ασθενών και καταπολέμηση του κοινωνικού στίγματος, με ταυτόχρονη ενδυνάμωση της φωνής των ψυχικά ασθενών και των οικογενειών τους.
10ος ΑΞΟΝΑΣ: Ενδυνάμωση των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας στον σχεδιασμό της αντιμετώπισης εκτάκτων γεγονότων όπως η πανδημία ή φυσικές καταστροφές.
Βελτίωση της ψυχικής υγείας των νέων
Στην Ελλάδα, το ζήτημα της ψυχικής υγείας των νέων, πριν αλλά και κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, βρίσκεται στο επίκεντρο δράσεων και πολιτικών που στοχεύουν στην προστασία όχι μόνο των εφήβων και των νέων, αλλά και των μικρότερων ηλικιών, καθώς η ΕΛΣΤΑΤ (2021) δίνει στοιχεία για 15,2% των παιδιών της ηλικίας 5-14 να εμφανίζουν άγχος, νευρικότητα ή ανησυχία τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα. Σε μεγαλύτερες ηλικίες το φαινόμενο αυτό γίνεται ακόμα πιο συχνό, με το 38,9% των νέων 17-24 και το 25% των νέων 25-39 να δηλώνουν ότι η κακή ψυχική υγεία είναι το πρόβλημα που τους ανησυχεί περισσότερο (διαΝΕΟσις, 2022). Το 5,6% των Ελλήνων άνω των 15 ετών δηλώνει ότι έχει αγχώδεις διαταραχές (ΕΛΣΤΑΤ, 2020).
Στην Ελλάδα, υπάρχουν εξειδικευμένες Μονάδες Ψυχικής Υγείας σε όλη τη χώρα που απευθύνονται συγκεκριμένα σε παιδιά και εφήβους, όπως για παράδειγμα τα Κοινοτικά Κέντρα Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων, τα Ψυχιατρικά Τμήματα Παιδιών και Εφήβων σε Νομαρχιακά και Περιφερειακά νοσοκομεία, οι ψυχιατρικές κλινικές παιδιών και εφήβων και τα παιδοψυχιατρικά νοσοκομεία. Φυσικά οι αντίστοιχες δομές είναι διαθέσιμες και για ενηλίκους, για νέους δηλαδή από 18 ετών και πάνω. Οι δομές αυτές μπορούν να βρεθούν στον ιστοχώρο του Υπουργείου Υγείας και είναι προσβάσιμες σε όλους τους Έλληνες πολίτες. Παράλληλα, έχει δημιουργηθεί πλατφόρμα τηλεσυμβουλευτικής για παιδιά και εφήβους, σε συνεργασία με παιδοψυχιατρικές κλινικές και κέντρα ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων ενώ είναι διαθέσιμη και η τηλεφωνική γραμμή 10306 που απευθύνεται σε όλους τους πολίτες, ανήλικους και ενήλικους. Σημαντικές είναι και οι παρεμβάσεις στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, με διορισμό ψυχολόγων στα σχολεία και με εξατομικευμένες ή ομαδικές παρεμβάσεις συμβουλευτικής και ψυχοκοινωνικής στήριξης στους μαθητές.